ทรงทำนิมิตโอภาส

ครั้นเสด็จถึงกูฎาคารศาลาแล้ว  รับสั่งแก่พระอานนท์เถระว่า  "เธอจงถือเอานิสีทนะสันถัตตามไป ตถาคตจะไปพักทิวาวิหาร  ณ  ปาวาลเจดีย์  พระอานนท์ก็เอานิสีทนะสันถัตตามพระบรมศาสดาไปปูลาดถวายยังที่พระประสงค์  ครั้นพระผู้มีพระภาคเจ้าประทับนั่งแล้ว  ก็ถวายพระอภิวาทนั่งอยู่  ณ  ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง

พระผู้มีพระภาคเจ้า  ทรงรับสั่งว่า  "อานนท์ เมืองไพศาลีนี้  เป็นรมณียสถาน  ทั้งปาวาลเจดีย์และโคตมเจดีย์  เป็นที่รื่นรมย์สำราญทุกตำบล  ถ้าบุคคลผู้ใดได้เจริญซึ่งอิทธิบาทธรรม ๔ ประการ  และมีกมลสันดานปรารถนาจะให้อายุดำรงคงอยู่ประมาณกัลป์หนึ่ง  หรือมากกว่านั้นไป  บุคคลนั้นก็สามารถจะมีอายุยืนต่อไปได้ดังปรารถนา"

เมื่อพระบรมศาสดาตรัสนิมิตโอภาสดังนี้  พระอานนท์สดับแล้ว  ก็มิได้ทราบพระพุทธอัธยาศัย  จึงมิได้กราบทูลอาราธนาให้พระบรมศาสดาดำรงพระชนม์อยู่จนสิ้นกัลป์  เพื่อประโยชน์สุขแก่เพทพยดาและมนุษย์ทั้งหลาย  เพราะมารเข้าดลใจพระอานนท์  ทำให้รู้ไม่ทัน  จึงมิได้ทูลอาราธนา  แม้พระบรมศาสดาจะทรงทำโอภาสนิมิตดังนี้ถึง  ๓  ครั้ง  พระอานนท์ได้ฟังแล้วก็นิ่งอยู่

ลำดับนั้น  พระบรมศาสดาจึงตรัสว่า  "อานนท์  เธอจงไปนั่งยังวิเวกสถาน  เจริญฌานสมาบัติโดยควรเถิด"

............................