นันทกุมารออกบวช

วันที่ ๔ พระบรมศาสดาเสด็จไปรับบิณฑบาต  ในนิเวศน์ของพระนันทราชกุมาร  ผู้เป็นพระพุทธอนุชา ซึ่งประสูติแต่พระนางมหาปชาบดี  โคตมี  ในงานวิวาหมงคลของนันทกุมาเอง  ครั้นเสร็จภัตตกิจแล้ว  ก็ประทานบาตรให้นันทกุมารถือไว้  มีพระดำรัสตรัสมงคลคาถาแก่สมาคม  เสร็จแล้วก็เสด็จลุกจากอาสน์  ลงจากนิเวศน์  แต่มิได้ทรงรับบาตรจากนันทกุมาร  แม้นันทกุมารก็ไม่กล้าทูลเตือน  ให้ทรงรับบาตรคืนไป  คงทรงดำเนินตามเสด็จลงมา  ด้วยดำริอยู่ว่า  เมื่อเสด็จถึงพื้นล่างแล้ว  คงจะทรงรับไป  ครั้นพระศาสดาไม่ทรงรับคืน  ก็ดำริอีกว่า  ถึงหน้าพระลาน  คงจะทรงรับหรือไม่ก็ถึงพระทวารวัง  ก็คงจะทรงรับไป  ครั้นถึงทั้งสองแห่งไม่ทรงรับ  นันทกุมารก็ต้องจำใจถือตามเสด็จต่อไป  ไม่อาจทูลเตือนได้  ด้วยความเคารพยิ่งในพระบรมศาสดา  แล้วก็ดำริต่อไปใหม่ตามทางเสด็จว่า  เมื่อถึงตรงนั้น ๆ แล้ว  คงตะทรงรับบาตรคืนไป

ฝ่ายนางชนปทกัลยาณี  ผู้เป็นเทวีคู่อภิเษก  ได้ทราบจากนางสนมว่า  พระชินศรีพานันทกุมาไปเสียแล้ว ก็ตกพระทัย  ทรงกันแสง  รีบแล่นตามมาโดยเร็ว  แล้วร้องทูลว่า  "ข้าแต่นันทะพระลูกเจ้า  ขอให้พระองค์รีบเสด็จกลับมา
โดยด่วน"  นันทกุมารได้สดับเสียง  ก็สะดุ้งด้วยความอาลัยใคร่จะกลับ  แต่ก็กลับไม่ได้  ด้วยเกรงพระทัยพระบรมศาสดา  ต้องฝืนใจอุ้มบาตรตามพระบรมศาสดา  ไปจนถึงนิโครธามหาวิหาร

ครั้นพระบรมศาสดาเสด็จถึงพระคันธกุฎี  แล้วก็ทรงรับสั่งว่า  "นันทกุมาร  จงบรรพชาเสียเถิด"  นันทกุมารไม่อาจทูลขัดพระพุทธบัญชาได้  ด้วยความเคารพยิ่ง  ก็จำใจทูลว่า  "จะบวช"  แล้วก็ทรงโปรดประทานอุปสมบทให้นันทกุมารในวันนั้น


                                       ...............................................